Andijk | APB | Andijker Nieuws Net

Als je laat in de avond naar buiten gaat, om bijvoorbeeld de hond of de kat buiten te laten, dan kijk je wel eens naar de pikzwarte hemel en bij goed weer zie je talloze sterren. Eén van die ‘sterretjes’ is een planeet… Met het blote oog is Uranus net te zien maar alleen als hij in oppositie staat, onder zeer gunstige omstandigheden en als bekend is waar gezocht moet worden komt de helderheid in de buurt van de grens van wat nog met het blote oog gezien kan worden. Met een gewone verrekijker is Uranus beter te zien als een zwak “sterretje”, maar zelfs met een grote telescoop blijft Uranus niet meer dan een groenachtig schijfje. Uranus was in de oudheid dan ook niet bekend. Het is de eerste planeet die sinds de uitvinding van de telescoop is ontdekt.

Uranus is de op twee na grootste en vanaf de Zon gezien de zevende planeet van het zonnestelsel. Deze ijsreus draagt een gelatiniseerde versie van de naam van de Griekse god Ouranos, de personificatie van de hemel in de Griekse mythologie.

Dit ingezoomde beeld van Uranus, vastgelegd door Webb’s Near-Infrared Camera (NIRCam) op 6 februari 2023, onthult een prachtig uitzicht op de ringen van de planeet. De planeet vertoont een blauwe tint in deze afbeelding met representatieve kleuren, gemaakt door gegevens van twee filters (F140M, F300M) op 1,4 en 3,0 micron te combineren, die hier respectievelijk als blauw en oranje worden weergegeven.

Aan de rechterkant van de planeet is er een gebied van opheldering bij de pool die naar de zon is gericht, bekend als een poolkap. Deze poolkap is uniek voor Uranus omdat het de enige planeet in het zonnestelsel is die op zijn kant is gekanteld, wat de extreme seizoenen veroorzaakt.

Een nieuw aspect van de poolkap onthuld door Webb is een subtiele opheldering nabij de Uranische noordpool. Aan de rand van de poolkap bevinden zich een heldere wolk en enkele zwakkere uitgestrekte kenmerken net ten noorden van de rand van de poolkap, en een tweede zeer heldere wolk is zichtbaar aan de linkerzijde van de planeet.

Dergelijke wolken zijn typerend voor Uranus in infrarode golflengten en houden waarschijnlijk verband met stormactiviteit.

Afstanden en tijd

De afstand tussen Uranus en de aarde schommelt tussen de 2,5 miljard en 3,1 miljard kilometer. Uranus heeft 84 jaar nodig om één rondje om de zon te draaien en het zonlicht doet er 2,65 uur over om Uranus te bereiken. Bij ‘ons’ duurt een rondje een jaar en duurt het 8 minuten voordat het licht de aarde bereikt.

Uranus in cijfers

• Gemiddelde baansnelheid: 6,813 km/s
• Helling van het baanvlak tegen over het baanvlak van de aarde: 0,77°
• Soortelijke massa (dichtheid): 1,271 kg/m³
• Ontsnappingssnelheid: 21,3 km/seconde
• Afstand tot de zon (halve lange as): 19,247 AE = 2,8794 miljard km
• Diameter (equator): 51.118 km
• Jaar: 84,02227 aardse jaren
• Dag: 17 uur en 14 minuten
• Ashelling: 97,46°
• Gemiddelde temperatuur: -210°C
• Met -224°C is Uranus niet alleen recordhouder maar tevens de koudste planeet van ons zonnestelsel
• Op 3 augustus 2021 werd de hoogste temperatuur gemeten op deze planeet: 46.6°C – Het klimaat op Uranus is wat dat betreft extremer dan in vergelijking met die van ons op aarde.
• Als het hier zou regenen net als op Uranus dan zou iedereen er blij mee zijn want het regent daar diamanten! Of er moet zoveel regenen dat je geld toekrijgt op diamanten, dat kan ook nog!

Waarneming

Met het blote oog is Uranus net te zien maar alleen als hij in oppositie staat, onder zeer gunstige omstandigheden en als bekend is waar gezocht moet worden komt de helderheid in de buurt van de grens van wat nog met het blote oog gezien kan worden. Met een gewone verrekijker is Uranus beter te zien als een zwak “sterretje”, maar zelfs met een grote telescoop blijft Uranus niet meer dan een groenachtig schijfje. Uranus was in de oudheid dan ook niet bekend. Het is de eerste planeet die sinds de uitvinding van de telescoop is ontdekt.

Ontdekking van Uranus

In 1690 is deze planeet voor het eerst waargenomen door John Flamsteed. Deze Engelse astronoom veronderstelde dat het om een ster in het sterrenbeeld Stier (Taurus) ging en noemde zijn ontdekking “34 Tauri”. Rond 1769 werd Uranus in totaal 12 keer waargenomen door Pierre Lemonnier, maar ook deze astronoom meende een ster te zien. De officiële ontdekking staat op naam van William Herschel die op 13 maart 1781 het object als planeet kwalificeerde. Hij gaf de planeet de naam “Georgium Sidus”, naar de Engelse koning George III. Een andere naam die in die tijd gehanteerd werd was “Herschel”. Pas in 1850 werd de eerder al door Johann Bode voorgestelde naam Uranus officieel in gebruik genomen.

Credits
WETENSCHAP: NASA, ESA, CSA, STScI
BEELDVERWERKING: Joseph DePasquale (STScI)
Wikipedia – Uranus (planet) van Wikimedia Commons

Filed under: Hemel, sterren en planeten, NASA, Ruimte |