Andijk | APB | Andijker Nieuws Net

Warm weer en hittegolven worden steeds normaler. Van de afgelopen 18 jaar behoren er liefst 17 tot de warmste jaren ooit gemeten. Daarom roept het Rode Kruis Nederlandse gemeenten op om hitteplannen te maken. Vier vragen aan Maarten van Aalst, directeur van het Rode Kruis Klimaatcentrum.

Het wordt wat warmer, oké, maar is een hitteplan voor elke gemeente niet een beetje overdreven?

“Hittegolven behoren nu al tot de dodelijkste natuurrampen waar we wereldwijd mee te maken hebben. Al die warmte doet meer met je dan veel mensen denken. Vooral ouderen, jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met bepaalde medische aandoeningen zijn er gevoelig voor. Maar ook mensen die buiten werken, sporters en evenementenbezoekers lopen risico.

Ze kunnen last krijgen van oververhitting, maar ook andere klachten zijn mogelijk. Zo leiden warme nachten tot slaap- en gezondheidsproblemen. Ook is er een grotere kans op smogvorming in steden, met alle gevolgen van dien voor mensen met longklachten.

Helaas zien we dan ook dat tijdens hittegolven meer mensen dan normaal overlijden. In augustus 2003 overleden in Frankrijk meer dan 18.000 mensen door een hittegolf. Temperaturen kwamen tot boven de 40˚C en ’s nachts bleef het warm. Vooral oudere mensen die alleen woonden werden getroffen.”

Zo erg is het in Nederland toch niet?

“Veel mensen denken dat het in Nederland allemaal wel meevalt, maar de Nederlandse hitte van juli 2006 was de op drie na dodelijkste ramp van dat jaar, wereldwijd. Er overleden toen 1.000 mensen meer dan in een gemiddelde julimaand.

Gelukkig zijn we daarna wel in actie gekomen met z’n allen. Er is een nationaal hitteplan gekomen waardoor risicogroepen beter in de gaten worden gehouden. Het aantal extra sterfgevallen is dan ook afgenomen. Maar nog altijd overleden bij de hittegolven van 2018 per week gemiddeld 100 mensen meer dan normaal.

Vooral voor ouderen blijft het risico hoog, en laat Nederland nu net vergrijzen. Tel daarbij op dat hittegolven door klimaatverandering intenser worden en vaker voorkomen. Neem bijvoorbeeld de Europese hittegolf van afgelopen juni. De kans dat die hittegolf plaats zou vinden was minstens vijf keer zo groot door klimaatverandering.

En ook los van hittegolven wordt het warmer. Hadden we in 1906 gemiddeld nog geen 10 zomerse dagen (25˚C of hoger) per jaar, nu zitten we al flink boven de 20 zomerse dagen per jaar, en in 2050 verwachten we tussen de 30 en 50 zomerse dagen per jaar te hebben.”

Als er al een nationaal hitteplan is, waarom moeten gemeenten dan nog aan de bak?

“Het nationaal hitteplan is vooral een waarschuwingssysteem. Dat is heel goed, maar waar het vervolgens moet gebeuren is in de wijken, straten en huizen. Die praktische uitvoering, daarin heeft de gemeente een grote rol.

Zo kan de gemeente kijken naar zogeheten hitte-eilanden in de stad. Dat zijn plekken waar de temperaturen hoger zijn dan in de omgeving, bijvoorbeeld doordat er veel asfalt en beton ligt en weinig bomen zijn. In de Klimaateffectatlas of op de website van de Atlas Natuurlijk Kapitaal kun je per gemeente zien welke plekken dit zijn.”

Hoe ziet zo’n lokaal hitteplan eruit?

“In een lokaal hitteplan spreken de gemeente en andere lokale partijen af wie wat doet bij perioden van hitte. De focus ligt daarbij op kwetsbare mensen zoals ouderen en chronisch zieken. Zo weten verzorgers, zorginstellingen en maatschappelijke organisaties beter wat hun verantwoordelijkheden zijn en hoe ze gezondheidsproblemen kunnen voorkomen.

Een goede voorbereiding op hitte is belangrijk, maar heeft ook wat voeten in de aarde. Daarom hebben we bij het Rode Kruis Klimaatcentrum een Hittegolfgids voor steden ontwikkeld voor gemeenten en andere lokale partijen.

In de Hittegolfgids staan aanbevelingen om steden effectief voor te bereiden op hittegolven. Deels gaat dat over de korte termijn: wat te doen als er deze zomer een hittegolf aankomt? Maar op de lange termijn moeten we kijken hoe we onze steden en huizen zó kunnen bouwen dat het aangenaam blijft, ook als het warmer wordt. Bijvoorbeeld door extra groen aan te leggen.

Zo voorkomen we gezondheidsklachten en onnodige sterfte. Want hitte is gelukkig niet alleen een van de dodelijkste natuurverschijnselen, maar ook een van de meest voorspelbare en bestrijdbare.”

Download Heatwave Guide

Foto door Bradley Hook op Pexels.com

Filed under: Gehandicapten | Chronisch zieken, gemeenten, Kinderen, Nationaal Hitteplan, Ouderen, Rode Kruis | Tagged: Rode Kruis: gemeenten moeten hitteplannen maken |